K2 VİTAMİNİ VE FAYDALARI NELERDİR ? HANGİ BESİNLERDE BULUNUR ?


Vitamin K1 kan pıhtılaşmasındaki rolü ile bilinirken, Vitamin K2 kemik yapımı ve sağlamlığının sürdürülmesinde ve damarlarda kalsiyum birikmesini önlemedeki rolü açısından önemli olan yeni bir K vitamini formudur.
K2 Vitamini
K vitaminleri yağda çözünen bir vitaminler grubudur. K1 ve K2 vitamini besinlerde bulunan en önemli iki K vitamini formudur. Vitamin K1 kan pıhtılaşmasındaki rolü ile bilinirken, Vitamin K2 kemik yapımı ve sağlamlığının sürdürülmesinde ve damarlarda kalsiyum birikmesini önlemedeki rolü açısından önemli olan yeni bir K vitamini formudur.
Yayınlanan bir çalışmada; kardiyovasküler hastalık riskini azaltırken, aynı zamanda kemik gücünü optimize etmek ve kırık riskini azaltmak için uygulanması gereken yenilikçi tedavi yöntemlerine yer verildi. Çalışmada, güçlü kemiklerin ve sağlıklı damarların desteklenmesinde kalsiyum, D vitamini ve magnezyum ile birlikte K2 vitamininin de gerekli olduğu belirtildi.
Bu çalışma kapsamında araştırmacılar, uzun vadeli iskelet ve kalp-damar sağlığı için en uygun diyet stratejilerini ve besin takviyelerini belirlemek üzere bilimsel literatürde kapsamlı ve sistematik bir inceleme yaptılar. Damarların yumuşaklığını ve esnekliğini korurken kemikleri güçlendirmek için yararlı olan unsurları şu şekilde özetlediler:
· Kalsiyumu hayvansal protein, meyve ve sebze alımıyla birlikte besin takviyelerinden de elde etmek;
K2 vitaminleri bakımından zengin gıdaların alımını artırmak.
Çalışma sonucunda, K2 vitamininin kemik sağlığını iyileştirmesinde etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Bu büyük çaplı ve istatistiksel olarak titizlikle gerçekleştirilen meta analiz çalışması ile, yüksek K2 vitamini seviyelerinin omurga kırıklarında yaklaşık %60, kalça kırıklarında %77 ve tüm omurga dışı kırıklarda yaklaşık %81 azalma gösterdiği sonucuna varılmıştır. K2 vitamini takviyesi, üç yıllık klinik çalışmada menopoz dönemi sonrasında bulunan kadınlarda kemik kuvvetini artırmıştır.
Yazıda, "Ayrıca, artan K2 vitamini alımının damarlarda kalsiyum birikiminde azalma ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bunun yanı sıra klinik çalışmalar, K2 vitamini takviyesinin damarların elastikiyetini artırdığını [üç yılda] kanıtlamıştır" ifadesine yer verilmiştir.(1)
Araştırmacılar, iskelet ve kalp-damar sağlığını korumak için K2 vitamini bakımından zengin gıdaların alımını artırmayı önermektedir. Fakat yeterince K2 vitamini içeren tek yemek, Japon yemeği Natto'dur. Bu sebeple, yeterli miktarda K2 vitamini almak için K2 Vitamini içeren besin takviyeleri veya fonksiyonel gıdaların alınması önerilmektedir.(1)
K2 vitamini, vücudun iskelet ve kalp-damar sağlığını eş zamanlı olarak destekleyerek kalsiyumu doğru kullanmasına yardımcı olan proteinleri aktif hale getirir. (1)
K2 vitamini takviyelerinin zeytinyağı bazlı olması emilimini arttırarak faydasının artmasını sağlar. D vitamini ile birlikte sunulan K2 vitaminleri tercih edilebilir.
K vitamini, kalp ve kemik sağlığı için çok önemlidir, ayrıca osteoporoz, kemik kaybı, alzheimer gibi hastalıkların gelişmesini engeller. Kan pıhtılaşması için gereklidir ve K vitamini eksikliği önemli pek çok sağlık sorunu oluşmasına neden olabilir. Kanda pıhtılaşmayı sağlayarak, yaraların düzgün bir şekilde iyileşmesini sağlayan K vitamini yetersizliği durumunda kan pıhtılaşma süreci uzar, kişide aşırı kanama görülebilir. Aşırı K vitamini tüketimi ise kanda pıhtılaşmayı hızlandırarak, damar tıkanıklığı ve kalp krizine neden olabilir. K vitaminin eksikliği kadar fazlalığı da tehlikeli olabilir.
K vitamini nedir?
K vitamini, yağda çözünebilen bir vitamin grubudur ve kan pıhtılaşmasından ve kanda kalsiyum seviyesinin düzenlenmesinden sorumludur. 1929 yılında diş hekimi Weston Price tarafından keşfedilmiştir. K vitamininin yetersizliğine yetişkinlerde nadir olarak rastlanır. Çünkü bu vitamin yeşil yapraklı sebzelerin tüketimi ile kolaylıkla elde edilebilir. Filokinon olarak da isimlendirilen ve bitkisel kaynaklarda bulunan K1 vitamini, diyet K vitamininin temel çeşididir. K vitamininin bir diğer çeşidi olan K2 vitamini ise activator X olarak isimlendirilir.
K vitamini neye yarar?
K vitamininin temel görevi, protrombin üretimine yardımcı olmaktır. Protombin, kemik metabolizmasında ve kan pıhtılaşma sürecinde görev alan oldukça önemli bir proteindir. Ayrıca kalsiyum birikimini düzenler, kemik kalsifikasyonunu destekler, kan damarlarında ve böbreklerde kalsiyum birikimini önler. Yani vücudumuzdaki kalsiyum miktarını dengeler.
Bir diğer görevi ise kalp sağlığını korumada aktif bir rol oynayan proteinleri harekete geçirmektir. Bilimsel çalışmalara göre, K2 vitamin takviyeleri kemik ve kalp sağlığını önemli ölçüde desteklemektedir. Ancak K1 vitamininin kalp sağlığına katkısı yoktur.
K vitamini türleri ve K2 vitamini
K vitamini, K1 ve K2 olacak şekilde iki farklı sınıflandırmada ele alınır. K1 vitamini koyu yeşil sebzelerde bulunurken, K2 vitamini hayvansal ve fermente gıdalarda yer alır. K1 vitamini açısından zengin olan besinler, kalın bağırsaktaki bakteriler tarafından depozit forma dönüştürürler, ince bağırsakta emildikten hemen sonra karaciğerde ve yağlı dokularda K2 vitamini şeklinde depolanırlar.
K2 vitamini, bağırsak sisteminde oluşturulur ve K1 vitaminine benzer bir şekilde çalışır. Bazı bilim adamlarına göre K1 ve K2 vitaminlerinin görevleri birbirinden tamamen farklıdır.
K vitamininin faydaları
Kemik sağlığını korur
Yapılan çalışmalar K vitamininin eksikliği ile osteoporoz (kemik erimesi) arasında sıkı bir ilişki olduğunu göstermiştir. K2 vitamini, kemik ve dişlerin yapısında bulunan temel minerallerden olan kalsiyum metabolizmasında hayati bir rol üstlenir. Kemik yoğunluğunu iyileştirir, güçlü kemik oluşumunu destekler. K vitamini takviyeleri ile kemiklerde kırık riskinin ciddi oranlarda giderildiği kanıtlanmıştır. Osteoporoz riskinin önlenmesi için K vitamin önerilmektedir.
Diş sağlığını korur
K2 vitamininin diş sağlığına katkıda bulunduğuna inanılmaktadır. Ancak bu konudaki çalışmalar, tıp dünyasında hala devam etmektedir. Bazı araştırmacılara göre K2 vitamini, dişlerin daha güçlü ve sağlıklı olmasına yardımcı olur. Bunun nedeni ise K2 vitamini tarafından osteokalsin aktive edilmesidir. Osteokalsin, diş sağlığında görev alan temel düzenleyici proteinlerden biri olma özelliği taşır.
Bilişsel sağlığı güçlendirir
K vitamini, epizodic hafızayı güçlendirir ve unutkanlığa iyi gelir. 70 yaş üstü bireyler arasında yapılan bir çalışmada kanında en yüksek K vitamininin bulunduğu yaşlıların en yüksek sözel hafıza performansına sahip oldukları gözlemlenmiştir.
Kalp sağlığını korur
Kalp çevresinde yer alan arterlerde kalsiyum birikmesi, kişinin kalp hastalıklarına yakalanma olasılığını yükseltir. K vitamini, kalsiyumun damarlarda birikimini engeller ve kalp sağlığını korur. Mineralleşmeyi engellemenin yanı sıra kan basıncının düşmesine de katkıda bulunur. K vitaminin yeterli alınımı ile inme riski de azaltılabilir.
Kanserle savaşır
K2 vitamini, karaciğer kanserinin tekrarlamasını önler ve hastanın sağkalım süresini uzatır. Yapılan bir çalışmaya göre yüksek K2 vitamini alınımı ile prostat kanserinin önlenebileceğine dair veriler saptanmıştır.
K vitamini hangi hastalıklardan korur?
Osteoporoz (kemik erimesi)
Prostat kanseri
Karaciğer kanseri
Kalp ve damar hastalıkları
Kalp krizi ve Damar sertliği
Alzheimer
Eklem kireçlenmeleri
K vitamini hangi gıdalarda bulunur?
K1 ve K2 vitaminleri açısından zengin olan gıdaları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
K1 vitamini açısından zengin besinler
Lahana ve pazı gibi yeşil yapraklı sebzelerde yüksek oranda K1 vitamini yer alır. Bitkisel yağlarda ve birtakım meyvelerde de K1 vitamini bulunur. Maydanoz, ıspanak, soya fasulyesi, bamya, üzüm, marul, havuç, şalgam, pancar, kivi, erik, Brüksel lahanası, yaban mersini, brokoli; K1 vitamini içeren bitkilere örnek olarak gösterilebilir.
K2 vitamini içeren hayvansal kaynaklar
Yüksek yağlı süt ürünleri, karaciğer, diğer organ etleri, süt, peynir, tereyağı, yumurta sarısı; K2 vitamini açısından zengin olan hayvansal kaynaklardır. Aynı zamanda fermente gıdalarda da K2 vitamini yer alır.
Doğal K vitamini kaynakları
Fesleğen, Adaçayı, Kekik
Salatalık turşusu, Taze soğan
Armut, İncir, Paprika, Kaju
Böğürtlen, Kuşkonmaz, Kereviz
Yeterli K vitamini almak için ne yapmak gerekir?
K1 ve K2 içeren besinlerin düzenli ve dengeli tüketimi ile günlük K vitamini ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. Her gün tüketmeniz gereken K vitamini miktarına dair genel geçer bir rakam yoktur. Bununla birlikte diyetisyenlere göre 19 yaş üstündeki erkekler günde 120, kadınlar 90 mg K vitamini tüketmelidirler.
Normal şartlarda K vitamini eksikliği kolaylıkla ortaya çıkmaz. Ancak yeni doğanların kafatası kanamalarından korunabilmeleri adına K vitamini almaları gerekebilir. Aynı zamanda kısa barsak sendromu, ülseratif kolit, çölyak rahatsızlığı, kistik fibrozis gibi malapsorpsiyon problemi bulunanlar da K vitamin eksikliği ile karşı karşıya kalabilir. Hastalar, doktor reçetesi üzerine K vitamin takviyeleri kullanabilirler.
K vitamini eksikliği nedir, neden olur?
K vitamin eksikliğine yol açabilen risk faktörlerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
Düzenli varfarin gibi kan inceltici ilaç kullanımı
Düzenli antibiyotik ya da antikoagülan kullanımı
Yağ emilim bozukluğu (vücudun yağları düzenli bir şekilde emmemesine yol açan bir rahatsızlık)
K vitamini açısından eksik bir diyet ile beslenme
Malabsorpsiyon sendromu
Malabsorpsiyon sendromu
Kumarin antikoagülanları, kan pıhtılaşmasında görev alan proteinlerin üretimine engel olurlar. Bazı antibiyotikler, vücudun daha az miktarda K vitamini üretmesine ya da K vitamininin etkisini gösterememesine yol açarlar. Yağ malabsorpsiyon sendromu denilen bu durum; çölyak, kistik fibroz, bağırsak, karaciğer, böbrek rahatsızlıkları bulunan kişilerde ya da bağırsakların bir kısmı alınan hastalarda daha çok görülür.
Yenidoğan bebeklerde K vitamini eksikliği
Anne plasentasından bebeğe yeterli K vitamini iletilemediğinde, anne sütünde K vitamini çok az olduğunda; yeni doğan bebeklerde K vitamin eksikliği görülebilir. Aynı zamanda yeni doğan bebeklerin karaciğerleri de vitaminleri verimli bir şekilde kullanamaz. Doğum sonrası ilk 2-3 gün vücutları K vitamini üretemez. Bu durumda bebeğe dışarıdan K vitamini verilmesi zorunlu olabilir.
K vitamini eksikliği belirtileri
K vitamini eksikliğinin tipik belirtisi, aşırı kanamadır. Bu kanama, yarada ya da kesilmiş bölgede olabileceği gibi yaralanmış alan dışında da olabilir. Kanamalar, aşağıdaki şekillerde görülebilir:
Tırnakların iç kısmında beliren kan pıhtıları,
Kolayca çürüyen yaralar
Vücudun içindeki mukoza zarlarında görülebilen kanama,
Yeni doğanlarda göbek kordonunun çıkarıldığı bölgede kanama,
Bebekte sünnet edilmişse penis bölgesinde kanama,
Yeni doğanda hayati tehdit edebilen beyin kanaması,
Yeni doğan bebeklerde cilt, burun, mide-bağırsak ve diğer kanamalar
K vitamini eksikliğinin neden olduğu hastalıklar
Diş eti kanaması, burun kanaması, idrarda ve dışkıda kan vb.
Kolay yaralanma, yara ve kesiklerin daha çok kanaması
Kadınlarda adet kanamasında artış
Kemik yoğunluğunda azalma ve kemik kaybı
Böbrek taşı, Kemik erimesi
Kalp ve damar rahatsızlıkları
KURUCU UZMAN = BELGİN ÖZÜTÜRK

Yorumlar